Persoonlijk voedingsadvies in de supermarkt (In Dutch)

In het kader van het project Personalized Nutrition and Health hebben onderzoekers van Wageningen University & Research en TNO vorig jaar in het najaar een voedingsonderzoek gedaan bij twee Jumbo supermarkten in Almere. Doel van het project is onderzoeken hoe we individuen kunnen helpen bij het maken van goede voedingskeuzes. Tot de doelgroep behoorden mensen waarvan de hoogste opleiding maximaal MBO-2 was. Het blijkt dat deze groep vaker een chronische ziekte als obesitas, diabetes en/of hart- en vaatziekte heeft met als gevolg dat de levensverwachting korter is. Een belangrijke oorzaak hiervoor is hun eetpatroon. Mensen in deze doelgroep eten doorgaans minder groente, fruit en vezels en meer vet. En dit kan weer verklaard worden door onder andere kennis, vaardigheden, intenties, motivatie, sociale steun, inkomen, vertrouwen in het eigen kunnen, psychologische problemen en gezondheidsbewustzijn.

Wat hebben we onderzocht?

In deze studie hebben we onderzocht of een beter inzicht in het eigen voedingspatroon en de gezondheid de motivatie en intentie om gezondere voedingskeuzes te maken kan versterken. We doen dit door middel van het geven van feedback op het eetpatroon en de gezondheid en/of persoonlijk voedingsadvies. De gedachte hierbij is dat met name persoonlijk advies, waarbij de boodschap en het advies inhoudelijk is afgestemd op de persoon, het geloof in eigen kunnen kan versterken en de motivatie en intentie om gezond te eten verhoogt.

De deelnemers die aan het opleidingscriterium voldeden vulden een eetvragenlijst in (de eetscore) en vragenlijsten over een aantal psychologische kenmerken. Daarnaast werd hun lengte, gewicht middelomtrek en bloeddruk gemeten. Vervolgens werden de deelnemers verdeeld over drie groepen:

• De eerste groep kreeg geen terugkoppeling over hun voedingsgewoonten, gewicht, middelomtrek en bloeddruk;
• De tweede groep kreeg hierover wel terugkoppeling. Met behulp van de kleuren rood, oranje en groen werd aangegeven hoe ze scoorden qua gewicht, middelomtrek en bloeddruk en met sterren werd aangegeven hoe goed mensen scoorden op verschillende voedingscategorieën, zoals zout en groente.
• De derde groep kreeg ook deze terugkoppeling en kreeg daarnaast een persoonlijk advies over een voedingscategorie naar keuze, waarbij ook rekening werd gehouden met hun gezondheid.

Na vier weken werden de metingen herhaald en dezelfde vragenlijsten ingevuld. Ook werden de deelnemers tussendoor gebeld om hun eerste reactie op het onderzoek te horen.

Wat kwam er uit het onderzoek?

Er werd geen verschil gevonden in gewicht, middelomtrek en bloeddruk tussen de drie groepen. Daarvoor was het onderzoek waarschijnlijk te kort.

De studie resulteerde wel in een hogere zelf-effectiviteit (geloof in hun eigen kunnen om gezonde voedingskeuzes te maken nam toe) en hun gevoel dat ze een gezond eetpatroon hadden nam ook toe. Dit was het geval voor het totaal van de deelnemers, onafhankelijk of ze wel of geen feedback en wel of geen advies ontvingen. De intenties om gezonder te gaan eten veranderden niet door de studie, maar de intenties waren al vrij hoog bij de start van de studie.

Daarnaast bleek dat persoonlijk voedingsadvies positief uitpakt, omdat de deelnemers van de groep die advies heeft ontvangen een verbetering laten zien op de voedingscategorie waar ze advies over hebben gekregen. Ook was hun omgeving positiever over hun deelname aan de studie dan bij de mensen die alleen terugkoppeling maar geen advies ontvingen. Tenslotte snapten de deelnemers die een persoonlijk advies kregen beter hoe hun score op de eetvragenlijst verband houdt met hun eetpatroon.

Advies op maat

Advies op maat lijkt veelbelovend voor het bereiken van gezondere voedingskeuzes onder de onderzochte doelgroep. In welke vorm dit uiteindelijk het best in de praktijk wordt gebracht wordt nog verder onderzocht. Het zal een samenwerking vereisen tussen verschillende partijen, zoals voedingsdeskundigen, supermarkt en andere bedrijven, overheid en burgers zelf. Hier zijn we hard mee bezig.